Βιογραφία

Ο Κώστας Λούστας (1933–2014) ήταν διακεκριμένος Έλληνας ζωγράφος, γνωστός για την πολυσχιδή προσφορά του στις τέχνες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στη Φλώρινα. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1953–1958) με καθηγητή και μέντορα τον Γιάννη Μόραλη, αποκτώντας στέρεες βάσεις στην κλασική ζωγραφική. Ήδη κατά τη διάρκεια των σπουδών του ξεκίνησε να παρουσιάζει έργα του: εξέθεσε για πρώτη φορά στη Φλώρινα το 1957, ενώ η πρώτη του ατομική έκθεση πραγματοποιήθηκε το 1961 στη Θεσσαλονίκη (στη Χριστιανική Αδελφότητα Νέων) με την επιμέλεια του ποιητή Γιώργου Βαφόπουλου. Η δυναμική είσοδός του στον καλλιτεχνικό στίβο προοιώνιζε μια σημαντική πορεία στην ελληνική ζωγραφική σκηνή.

Το 1963 ο Λούστας εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, εντασσόμενος στην ελληνική καλλιτεχνική διασπορά της εποχής. Για πολλά χρόνια έζησε και δημιούργησε στη μητρόπολη της τέχνης, παρουσιάζοντας τη δουλειά του σε διεθνούς φήμης γκαλερί και πολιτιστικούς χώρους του εξωτερικού. Οι Αμερικανοί κριτικοί τέχνης τον αποκάλεσαν χαρακτηριστικά «Walt Whitman του χρωστήρα», αναγνωρίζοντας την ποιητική διάσταση της ζωγραφικής του. Πραγματοποίησε ατομικές εκθέσεις σε φημισμένες αίθουσες τέχνης της Νέας Υόρκης, όπως η Saldinger Gallery και η Galerie Internationale στη Madison Avenue, και συμμετείχε σε πολλές ομαδικές εκθέσεις (ενδεικτικά στις γκαλερί Di Salvo, Chase, Chevance, Joseph Paolillo). Παράλληλα, διατήρησε ενεργό παρουσία και στην ελληνική σκηνή, συμμετέχοντας σε όλες τις Πανελλήνιες Καλλιτεχνικές Εκθέσεις και συνεργαζόμενος με σημαντικούς Έλληνες γκαλερίστες για την παρουσίαση του έργου του στην πατρίδα.

Κατά τη διάρκεια μιας δημιουργικής πορείας που εκτάθηκε σε έξι δεκαετίες, ο Λούστας ανέπτυξε ένα ξεχωριστό προσωπικό ύφος. Συνδύασε την παραστατική απεικόνιση με κυβιστικές αναφορές και εξπρεσιονιστικά στοιχεία, αξιοποιώντας τη βαθιά γνώση του στα ευρωπαϊκά καλλιτεχνικά ρεύματα και αφομοιώνοντας δημιουργικά την παράδοση των προγενέστερων Ελλήνων ζωγράφων. Μέσα από πειραματισμούς σε τεχνικές και υλικά, κατέληξε συνειδητά σε μια δική του εικαστική γλώσσα ήπιου εξπρεσιονισμού. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από πλατιές, δυναμικές πινελιές και πλούσιες χρωματικές επιφάνειες, συνδυάζοντας αρμονικά την αφαίρεση με την παραστατικότητα. Θεματολογικά, ασχολήθηκε με ένα ευρύ φάσμα: από φωτεινά τοπία και θαλασσογραφίες έως νεκρές φύσεις, γυμνά και εσωτερικά χώρων, αποτυπώνοντας και τα πιο απλά καθημερινά θέματα με ποιητική, πολύχρωμη αύρα. Ιδιαίτερη θέση στο έργο του κατέχει η προσωπογραφία – κορυφαία στιγμή αποτέλεσε η παρουσίαση της σειράς «80+1 Πορτρέτα Προσωποτήτων της Θεσσαλονίκης» στα «Δημήτρια» του 1993, όπου ο Λούστας φιλοτέχνησε δεκάδες πορτρέτα σημαντικών προσώπων, αποδίδοντας με ευαισθησία τόσο τη μορφή όσο και τον εσωτερικό κόσμο των μοντέλων του.

Ο Κώστας Λούστας τιμήθηκε επανειλημμένα για την προσφορά του. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης, αναγνωρίζοντας την τριαντάχρονη καλλιτεχνική του παρουσία, οργάνωσε το 1991 μεγάλη αναδρομική έκθεση προς τιμήν του στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, ενώ το 1993 τον βράβευσε για τη συμβολή του στα εικαστικά δρώμενα της πόλης κατά την παρουσίαση της σειράς «80+1 Πορτρέτα». Ήδη από το 1977 είχε τιμηθεί από τον Σύλλογο Ελλήνων Λογοτεχνών για τη συμβολή του στις τέχνες και τα γράμματα – μια ένδειξη της πολυσύνθετης δράσης του, καθώς παράλληλα με τη ζωγραφική υπήρξε παραγωγικός ποιητής, πεζογράφος και αρθρογράφος. Μεταξύ άλλων, εξέδωσε το αυτοβιογραφικό βιβλίο « Εκατό και Πλέον Δακτυλίδια για Πρίγκηπες» (Θεσσαλονίκη, 2005). Ως ανήσυχο πνεύμα, συνέβαλε ενεργά στα καλλιτεχνικά κοινά: υπήρξε συνιδρυτής του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Φλώρινας, στέλεχος της εικαστικής επιτροπής του φεστιβάλ «Δημήτρια» και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης έως το 2008. Μετά τον θάνατό του το 2014, η αξία του έργου του αναγνωρίστηκε με σειρά τιμητικών εκθέσεων: η Δημοτική Πινακοθήκη Κέρκυρας, η Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα του Μουσείου Μπενάκη (2016), το MOMus–Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (το 2018 με την έκθεση «Kostas Loustas: New York»), το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών (2019) και η Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης, μεταξύ άλλων, διοργάνωσαν μεγάλες αφιερωματικές εκθέσεις που ανέδειξαν όψεις του έργου του. Σήμερα, δημιουργίες του βρίσκονται σε πολλές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Η πολυδιάστατη πορεία του –και ιδίως η δημιουργική θητεία του στη Νέα Υόρκη ως μέλος της ελληνικής καλλιτεχνικής διασποράς– αποτελεί πηγή έμπνευσης και σημείο αναφοράς στην ιστορία της μεταπολεμικής ελληνικής τέχνης.

Βιβλιογραφία

1. Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών: Ζωγράφοι, Γλύπτες, Χαράκτες (16ος–20ός αιώνας). Αθήνα: Εκδόσεις Μέλισσα, 1997. [Λήμμα «Κώστας Λούστας»]
2. Κώστας Λούστας (1933–2014) – Ζωγραφική. Κατάλογος έκθεσης. Αθήνα: Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα – Μουσείο Μπενάκη, 2016.
3. Άγνωστα έργα του Κώστα Λούστα στο Τελλόγλειο. Κατάλογος έκθεσης. Θεσσαλονίκη: Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ., 2019.
4. Καζαμιάκης, Κ.Ν.Μ. «Ο ζωγράφος Κώστας Λούστας (1933–2014) – Ο ζωγράφος που δεν δέχτηκε να συνθηκολογήσει ούτε με τον ίδιο τον εαυτό του». Εφημερίδα των Συντακτών, 10 Δεκεμβρίου 2020.
5. Biblionet (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου). «Λούστας, Κώστας, 1933-2014» (βιογραφικό σημείωμα). Πηγή: Εκδόσεις Ιανός, 2022. (Online)

H βιογραφία δημιουργήθηκε με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης.