Βιογραφία
Ο Σαράντης Καραβούζης ήταν διακεκριμένος Έλληνας ζωγράφος και χαράκτης, ένας από τους σημαντικούς εκπροσώπους της μεταπολεμικής ελληνικής τέχνης στη διασπορά. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1959–1963) υπό τον Γιάννη Μόραλη, παράλληλα με τη μελέτη της τεχνικής της νωπογραφίας (τοιχογραφίας) και την ενασχόληση με τη σκηνογραφία. Το 1965–1966, με κρατική υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, πραγματοποίησε ταξίδια για να μελετήσει συστηματικά την αρχαία, βυζαντινή και λαϊκή τέχνη. Το 1966 δίδαξε ελεύθερο σχέδιο στο Κέντρο Τεχνολογικών Εφαρμογών στην Αθήνα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 μετεγκαταστάθηκε μόνιμα στο Παρίσι: το 1967–1968 φοίτησε με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης στην École des Beaux-Arts (Σχολή Καλών Τεχνών) του Παρισιού και συνέχισε τις σπουδές του έως το 1974 στην École Pratique des Hautes Études και στη Σχολή του Λούβρου. Κατά τα πρώτα χρόνια παραμονής του στη γαλλική πρωτεύουσα εντρύφησε ιδιαίτερα στην τέχνη της χαρακτικής, δημιουργώντας από το 1969 σειρά χαρακτικών έργων (ξυλογραφίες, χαλκογραφίες, λιθογραφίες, μεταξοτυπίες), σε μια προσπάθεια να επικοινωνήσει το έργο του σε ένα ευρύτερο κοινό.
Την πρώτη του ατομική έκθεση ζωγραφικής παρουσίασε στην Αθήνα το 1971, στην αίθουσα τέχνης «Ώρα». Έκτοτε πραγματοποίησε πολυάριθμες ατομικές εκθέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, ενώ συμμετείχε και σε πολλές σημαντικές ομαδικές διοργανώσεις. Ανάμεσα σε αυτές ξεχωρίζει η συμμετοχή του στη Μπιενάλε του Σάο Πάολο το 1979, εκπροσωπώντας τη σύγχρονη ελληνική ζωγραφική διεθνώς. Το 1984 τιμήθηκε στο Παρίσι με το βραβείο «Drouant–Cartier» από επιτροπή Γάλλων κριτικών τέχνης και λογοτεχνών για το συνολικό του έργο – μια διάκριση που ανέδειξε το κύρος του στον διεθνή χώρο της τέχνης. Έχουν επίσης οργανωθεί σημαντικές αναδρομικές εκθέσεις του στην Ελλάδα, όπως στη Δημοτική Πινακοθήκη Ρόδου (1984), στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Θεσσαλονίκης (1990) και στη Δημοτική Πινακοθήκη Πάτρας (1994). Καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας του, ο Καραβούζης διατήρησε στενούς δεσμούς με τη γαλλική και διεθνή καλλιτεχνική σκηνή, συνεργαζόμενος με γκαλερί του Παρισιού (όπως οι Galerie Blondel, Galerie Sculptures και Art et Patrimoine) και παρουσιάζοντας τα έργα του συχνά ενώπιον του φιλότεχνου κοινού της ελληνικής διασποράς.
Το ζωγραφικό έργο του Καραβούζη εντάσσεται στο πλαίσιο της μεταφυσικής ζωγραφικής, αντλώντας έμπνευση από τους Giorgio de Chirico, Giorgio Morandi και Carlo Carrà, ενώ ταυτόχρονα αξιοποιεί δημιουργικά την ελληνική πολιτισμική του κληρονομιά. Η θεματολογία του περιλαμβάνει τοπία και μνημεία (όπως αρχαιοελληνικούς ναούς, αγάλματα, επιτύμβιες στήλες και μάσκες), εσωτερικούς χώρους, καθώς και νεκρές φύσεις και συνθέσεις αντικειμένων. Με ευαίσθητες τονικές διαβαθμίσεις, ιδιότυπο φωτισμό και συχνά εσκεμμένη ανατροπή της προοπτικής, δημιουργεί μια ατμόσφαιρα μυστηρίου και ποιητικού υπαινιγμού. Τα καθημερινά αντικείμενα στα έργα του μετουσιώνονται σε ζωντανά σύμβολα – απέχουν από το να θεωρηθούν «νεκρή φύση» με την κυριολεκτική έννοια, καθώς φορτίζονται με υπαρξιακές και συναισθηματικές προεκτάσεις. Συχνή είναι η αίσθηση της απουσίας και της μοναξιάς: οι ανθρώπινες μορφές σπανίζουν και όταν υπάρχουν υπονοούνται διακριτικά, αφήνοντας τον χώρο και τα αντικείμενα να «μιλήσουν» για τις ανθρώπινες σχέσεις, τη μνήμη και το πέρασμα του χρόνου. Παράλληλα με τη ζωγραφική, ο Καραβούζης ασχολήθηκε με τη χαρακτική, το σκίτσο, την εικονογράφηση και τη σκηνογραφία, επεκτείνοντας τη δημιουργική του αναζήτηση σε πολλαπλά πεδία έκφρασης.
Έργα του Σαράντη Καραβούζη ανήκουν σε σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ενδεικτικά, πίνακες και χαρακτικά του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη και σε άλλες ελληνικές πινακοθήκες και μουσεία, στην Πινακοθήκη Ευαγγέλου Αβέρωφ στο Μέτσοβο, στη Συλλογή Κουβουτσάκη, καθώς και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Άνδρου (Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή). Εκτός Ελλάδος, έργα του βρίσκονται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Δήμου Παρισίων, στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας και σε άλλες ευρωπαϊκές συλλογές, γεγονός που καταδεικνύει την απήχηση και τη διάδοση της τέχνης του και πέρα από τα όρια της ελληνικής κοινότητας. Η παρουσία του Καραβούζη στη Γαλλία για πάνω από τέσσερις δεκαετίες και η ενσωμάτωσή του στην γαλλική καλλιτεχνική ζωή τον καθιέρωσαν ως μια γέφυρα μεταξύ του ελληνικού εικαστικού πνεύματος και της διεθνούς σκηνής.
Βιβλιογραφία
- Λυδάκης, Στέλιος. Σαράντης Καραβούζης – Ζωγραφική. Αθήνα: Εκδόσεις Μέλισσα, 2006.
- Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου (nationalgallery.gr): Βιογραφικό σημείωμα Σαράντη Καραβούζη.
- Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (pinakothiki-chania.gr): Προσωπική σελίδα για τον Σαράντη Καραβούζη.
- Biblionet (Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού): «Καραβούζης, Σαράντης» – σύντομο βιογραφικό και εργογραφία.
- Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων. Πέρα από το πραγματικό. Χανιά, 2009 (Κατάλογος έκθεσης).